dr hab. Stefan Bielański, prof. UKEN

Stefan Bielański – jestem doktorem habilitowanym, profesorem uczelni na Uniwersytecie Pedagogicznym im. KEN w Krakowie, historykiem myśli politycznej i historii Włoch. W latach 2011-2020 pełniłem funkcję dyrektora Międzynarodowego Centrum Naukowo-Badawczego “Mediterraneum” przy Instytucie Politologii, a od 2020 jestem profesorem uczelni i od 2021 w Instytucie Nauk o Polityce i Administracji UP w Krakowie. Kieruję zespołami badawczymi: „Italian Studies” oraz „Historia Myśli Geopolitycznej”. Ponadto, jestem Zastępcą Przewodniczącego Rady Dyscypliny Nauk o Polityce i Administracji na UP w Krakowie. Zainteresowania naukowe obejmują: włoską myśl polityczną, historię polityczną Włoch; geopolitykę, historię sportu, zagadnienia mediów i sportu. W latach 2017-2019 byłem kierownikiem projektu w ramach Narodowego Programu Rozwoju Humanistyki (NPRH) „Edycja pism politycznych Giovanniego Botera (1544-1617). Della Ragion di Stato Libri Dieci, Venetia. M.D.LXXXIX”. Jestem również członkiem Stowarzyszenia Italianistów Polskich (SIP); Associazione Internazionale Professori di Italiano (AIPI), a także członkiem Rady Naukowej Polskiego Towarzystwa Geopolitycznego (PTG) oraz zastępcą redaktora naczelnego kwartalnika „Przegląd Geopolityczny”.

Profil seminariów licencjackich/magisterskich

• międzynarodowe stosunki polityczne,
• Italian Studies,
• włoska myśl polityczna,
• historia polityczna Włoch,
• geopolityka,
• historia sportu,
• zagadnienia mediów i sportu.

Krótki biogram naukowy:

• 1992 – uzyskanie stopnia doktorat w zakresie nauk historycznych (UJ),
• 2009 – habilitacja w zakresie nauk o polityce, specjalność historia myśli politycznej (UJ),
• 2010 – profesor nadzwyczajny w Instytucie Politologii Uniwersytetu Pedagogicznego (UP) w Krakowie,
• 2011 – dyrektor Międzynarodowego Centrum Naukowo-Badawczego “Mediterraneum”,
• 2020 – profesor uczelni,
• 2021 – profesor w Instytucie Nauk o Polityce i Administracji UP w Krakowie,
• 2021 – kierownik Zespołów Badawczych „Italian Studies” oraz „Historia Myśli Geopolitycznej”,
• 2021 – Zastępca Przewodniczącego Rady Dyscypliny Nauk o Polityce i Administracji na UP w Krakowie.

Doświadczenia międzynarodowe:

• 1988-1989 – stypendium w Istituto per gli Studi Storici di Napoli (Włochy),
• 1990 – Fondazione Luigi Einaudi,
• 1991 – Fondazione Luigi Firpo, Torino (Włochy),
• 1993 – Istituto di Storia Economica “Francesco Datini”, Prato (Włochy),
• 1994 – Università degli Studi di Firenze (Włochy),
• 1995 – Università Commerciale “Luigi Bocconi”, Milano (Włochy),
• 1996 – Fondazione “Giorgio Cini”, Venezia (Włochy),
• 1997 – Universitàdegli Studi di Bologna (Włochy),
• 2004 – European University Institute Research Laboratory, Fiesole (Włochy),
• 2000-2014 – członek Komitetu Naukowego oraz kierownik Modułu Lokalnego międzynarodowych studiów podyplomowych Master in European Studies: “The Process of Building Europe” (koordynator: Uniwersytet w Sienie),
• 2017-2019 – kierownik projektu w ramach Narodowego Programu Rozwoju Humanistyki (NPRH) „Edycja pism politycznych Giovanniego Botera (1544-1617). Della Ragion di Stato Libri Dieci, Venetia. M.D.LXXXIX”,
• 2001 – wykłady na Università degli Studi di Siena (Włochy) i na Universidade de Coimbra (Portugalia) (program Erasmus),
• 2003, 2007-2017 – wykłady na Università degli Studi di Milano (program Erasmus),
• 2015 – wykłady na Università del Litorale/University of Primorska, Capodistria/Koper (Słowenia) (program Erasmus),
• 2017 – wykład na Università degli Studi di Perugia (Dipartimento di Scienze Politiche we współpracy z Istituto Polacco a Roma),
• 2018-2019 – wykłady na Università Telematica eCampus di Novedrate (Como) (program Erasmus).

Działalność społeczna:

• 2015-2019 – członek Społecznej Rady Sportu przy Ministrze Sportu i Turystyki

Wykaz najważniejszych publikacji:

Monografie:

• Z dziejów włoskiej historiografii epoki nowożytnej. Początek wojen włoskich (1494-1495) w świetle I i II Księgi “La Historia d’Italia” Francesco Guicciardiniego. Materiały źródłowe, oprac. S. Bielański, przekład z j. włoskiego B. Bielańska, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Pedagogicznego, Kraków 2022.
• Alessandro Campi, Niccolò Machiavelli o spiskach. Walka o władzę we Włoszech epoki Odrodzenia (oprac. S. Bielański, przekład z j. włoskiego B. Bielańska), Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Pedagogicznego, Kraków 2020.
• Giovanni Botero, O racji stanu. Edycja krytyczna pism politycznych Giovanniego Botera (1544-1617). Della Ragion di Stato Libri Dieci. Venetia. M.D.LXXXIX (wstęp, komentarz i przypisy S. Bielański, tłum. z j. włoskiego B. Bielańska), Księgarnia Akademicka, Kraków 2019.
  Il Commento di Konstanty Grzybowski a „Il Principe” di Niccolò Machiavelli. Saggi e studi (red. W. Kozub-Ciembroniewicz, S. Bielański, M. Kiwior-Filo), Księgarnia Akademicka, Kraków 2015.
• Sport i polityka w dwudziestowiecznych państwach totalitarnych i autorytarnych (red. T. Gąsowski, S. Bielański), Historia Iagellonica, Kraków 2009.
  Koncepcje Europejskiej Wspólnoty Obronnej we włoskiej myśli politycznej lat 50. i 60. XX wieku, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2006.
• Tradycje federalizmu we Włoszech. Studia nad włoskim piśmiennictwem historyczno-politycznym XVIII i XIX wieku ze szczególnym uwzględnieniem twórczości Carlo Cattaneo, Księgarnia Akademicka, Kraków 2002.
• Giovanni Botero. Historyk i pisarz polityczny epoki Kontrreformacji, Universitas, Kraków 1995.
• Niccolò Machiavelli, Historie florenckie (przekł. K. Estreicher, oprac. krytyczne przekładu S. Widłak, B. Bielańska; wstęp S. Bielański), PWN, Warszawa-Kraków 1990.

Rozdziały w opracowaniach zwartych:

• Il fascismo italiano negli studi storico-politici in Polonia nel XX e nei primi decenni del XXI secolo[w:] Guerre, conflitti, violenza. La cultura dell’odio dal Novecento all’11 settembre (a cura di Lorenzo Marimoroli, Jozsef Nahy e Vanessa Martone), Franco Cesati Ediore, Firenze 2018.
• I lager tedeschi e sovietici della Seconda guerra mondiale nelle lettere e memorie di artisti e scrittori polacchi pubblicate in Italia negli anni 1944-1946: il caso di Gustaw Morcinek e di Józef Czapski [w:] Punti di incrocio, di attenzione, di briga e d’affetto. Lettere ai tempi di conflitti e di guerre nel Novecento (A cura di Elisabeth Kertesz-Vial e Isabella von Treskow), Franco Cesati Ediore, Firenze 2018.
• „Il MondoNuovo” w dziele Giovanniego Botera „Le Relationi Universali”, [w:] Itineraclericorum: kulturotwórcze i religijne aspekty podróży duchownych, (red. D. Quirini-Popławska, Łukasz Burkiewicz), WydawnictwoAkademii Ignatianum, Kraków 2014.
• Ideas of Europe in Poland: federalist projects for East and Central Europe, [w:] European Integration between History and New Challenges, edited by A. Landuyt, Il Mulino, Bologna 2014.
• Federalismo europeo nel pensiero politico italiano del XX secolo, [w:] L’Italia e la cultura europea, Francesco Cesati Editore, Firenze 2014.
  La frontiera che cambiò più volte. I confini orientali della Polonia in età moderna e contemporanea, [w:] Frontiere e immagini d’Europa/Frontieres et Images de l’Europe/Borders and Images of Europe, a cura di A. Landuyt, Centro Editoriale Toscano, Firenze 2014.
• Opinie o Rzeczpospolitej Polsko-Litewskiej i Wielkim Księstwie Moskiewskim w pismach o. Antonia Possevina SJ i Giovanniego Botera. Analiza porównawcza, [w:] Antonio Possevino SJ (1533-1611). Życie u dzieło na tle epoki (red. D. Quirini-Popławska), Akademia Ignatianum Wydawnictwo WAM, Kraków 2012.
• Il pensiero politico e storico del Risorgimento italiano nella storiogragfia polacca dell’Ottocento e del Novecento, [w:] Storia e percorsi del federalismo. L’eredità di Carlo Cattaneo (a cura di D. Preda e C. Rognoni Vercelli), Il Mulino, Bologna 2005.
  L’evoluzione del concetto della frontiera orientale dell’Europa nella storiografia polacca, [w:] Ideias de Europa: Que Fronteiras ?, Quarteto, Coimbra 2004.
• Le tradizioni storiche, politiche e culturali della respublica nobiliare polacco-lituana e il problema dell’identità dell’Europa centro-orientale, [w:] Identitade Europeia e Multiculturalismo (coord. M.M. Tavares Ribeiro), Quarteto, Coimbra 2002.
• San Marino, Watykan, Włochy, w: Encyklopedia Historyczna Świata, t. IX , Europa część 2 (red. A. Pankowicz, A. Podraza), Kraków 2001.
  Il “tempo libero” della nobiltà polacca alla luce delle relazioni e descrizioni degli autori italiani dei secc. XVI-XVIII, in: Il tempo libero. Economia e società. Secc. XIII-XVIII (a cura di S. Cavaciocchi), Le Monnier, Firenze 1995.
• La biografia storica in Giovanni Bolero, [w:] Botero e la „Ragion di Stato”. Atti del Convegno in memoria di Luigi Firpo (a cura di A.E. Baldini), Leo S. Olschki Editore, Firenze 1992.

Artykuły w czasopismach naukowych:

• La criminalità organizzata nell’Europa centro-orientale dopo il 1989. Una prospettiva geopolitica, „Rivista di Studi e Ricerche sulla Criminalita` Organizzata”, Osservatorio sulla Criminalita` Organizzata (CROSS), Universita` degli Studi di Milano, vol. 3, nr 2, 2017.
• La Polonia nella geopolitica europea, “Relazioni Internazionali”. Rivista bimestrale dell’Istituto per gli Studi di Politica Internazionale, Dicembre 1995, LIX (VIII nuova serie),
• Enrico III di Valois e la suaazionepolitica e militarenegliscritti di Giovanni Botero, „Odrodzenie i Reformacja w Polsce”, 1995, nr XXXIX.
• Le edizioni polacche dell’opera di Giovanni Botero “Le Relationi Universali”, “Studia Italo-Polonica”, t. 2, “Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego”, Prace Historyczne, 1987, z. 86, 1987.

Przynależność do towarzystw naukowych/członkostwo w radach redakcyjnych:

• Członek Rady Naukowej Polskiego Towarzystwa Geopolitycznego (PTG)
• Członek Stowarzyszenia Italianistów Polskich (SIP)
• Członek Associazione Internazionale Professori di Italiano (AIPI)
• Członek American Boccaccio Association (ABA)
• Zastępca Redaktora Naczelnego kwartalnika „Przegląd Geopolityczny”
• Członek Komitetów i Rad Redakcyjnych:
• AnnalesUniversitatisPedagogicaeCracoviensis Studia Politologica(UP w Krakowie)
• AnnalesUniversitatisMariae Curie-Skłodowska. SectioBalcaniensis et Carpathensis(UMCS w Lublinie)
• Rivista di Studi e Ricerche sulla Criminalità Organizzata (Osservatorio sulla Criminalita` Organizzata (CROSS), Università degli Studi di Milano)
• Debater a Europa (czasopismo Centro de Informacao Europe Direct de Aveiro i Centro de EstudosInterdisciplinares do Seculo XX da Universidade de Coimbra, Portugalia).

Organizacja konferencji naukowych (międzynarodowych i krajowych):

• We współpracy z Włoskim Instytutem Kultury w Krakowie.
• Międzynarodowa Konferencja Naukowa: „Z dziejów włoskiej myśli politycznej epoki Odrodzenia: „Machiavelli o spiskach” (14/12/2021) (UP w Krakowie, Włoski Instytut Kultury w Krakowie).
• Konferencji naukowa: „Włochy-Polska 1919-2019. 100 lat włosko-polskich stosunków dyplomatycznych” (Włoski Instytut Kultury w Krakowie oraz Uniwersytet Pedagogiczny w Krakowie (6/05/2019).
• Seminarium poświęcone pamięci Gustawa Herlinga-Grudzińskiego w ramach: XIX Edizione della Settimana della Lingua Italiana, zorganizowane przez Włoski Instytut Kultury w Krakowie (21/10/2019).
• Międzynarodowa konferencji naukowej: „Europa, narody i nacjonalizmy XIX i XX wieku / Europa, nazioni e nazionalismi nei secoli XIX e XX; 25/10/2019 (Uniwersytet Pedagogiczny, Uniwersytet Rzeszowski, Włoski Instytut Kultury).
• „Włoski faszyzm w badaniach nad historią doktryn politycznych we Włoszech i w Polsce”(Uniwersytet Pedagogiczny w Krakowie; 10/04/2018).
• Seminarium Naukowe z udziałem Prof. Enrico Landoniego połączone z prezentacją książki „Sport e fascismo” (Kraków, 25/01/2017).
• Wykład w dniu 13/03/2017 w języku włoskim na Facoltà di Scienze Motoriedell’Universitàdegli Studi di Milano nt. „Sport nellerelazioniinternazionali”; (wspólnie z Prof. Marco Cimmino).
• Prezentacja Festiwalu eStoria (Kraków, 19/05/2017).
• „Rapporti culturali tra l’Italia e la Polonia nel processo della costruzione della nuova Europa/Relacje kulturalne pomiędzy Włochami a Polską w procesie budowania nowej Europy” (2016).
• „La Grande Guerra” (2015).
• „Italia-Polonia. Dal Risorgimentoall’attualecontestoeuropeo” (2015).
• „Pomiędzy przeszłością i przyszłością Unii Europejskiej. W 65-lecie Deklaracji Schumana/Tra il passato e il futuro dell’Unione Europea. A 65 anni dalla Dichiarazione Schuman” (2015).
• „Włochy, Polska a nowa Europa wschodnia/Italia, Polonia e la nuova Europa orientale” (2015) .
• „I movimentirisorgimentali in Italia e in Polonia. Due storie a confronto” (2014).
• „Il pensiero politico e sociale di Luigi Sturzo/Myśl polityczna i społeczna Luigiego Sturzo” (2014).
• „Stato e illegalità in Italia e in Polonia nel secondo Dopoguerra” (2014).
• „Aspekty historyczno-polityczne włoskiego Risorgimenta” (2011).

Udział (czynny) w konferencjach naukowych:

• Konferencja naukowa: „Włoski faszyzm w badaniach nad historią doktryn politycznych we Włoszech i w Polsce” („Il fascismoitalianoneglistudisullastoriadelledottrinepolitiche in Italia e in Polonia”),referat „Il fascismoitalianoneglistudisulledottrinepolitiche in Polonia neglianni 1922-1989” (Uniwersytet Pedagogiczny w Krakowie; 10/04/2018).
• Seminarium naukowe na Università degli Studi di Perugia w ramach projektu „Il Volto d’Europa”, referat: „Perchè in Polonia c’è ilgoverno di destra”; (Perugia, 21/02/2017).
• Convegno Internazionale: „Mafia e antimafie in Europa” (referat pt. „Aspetti geopolitici dell’attivita` di criminalità organizzata in Europa centro-orientale” (14/03/2017); organizator: Università degli Studi di Milano (Milano, 14-16/03/2017).
• Convegno Internazionale: „Dal monologo al polilogo: l’Italia nel mondo. Lingue, letterature e culture in contatto” (referat pt. „L’identitàdell’Europa centrale alla luce dellastoriaottocentescadella Galicja e dell’Istria”; organizator: Uniwersytet Warszawski, Instytut Komunikacji Specjalistycznej i Interkulturowej; (Warszawa, 6-8/04/2017).
• Udział z referatem w XXIII Kongresie AIPI (Associazione Internazionale dei Professori di Italiano; Budapeszt, 31/08-3/09/2016 w Budapeszcie).
  Międzynarodowej Konferencja Naukowa „Tożsamość i samoidentyfikacja bałkańskich narodów, mniejszości etnicznych i religijnych po rozpadzie Jugosławii. Historia-polityka-kultura-język-media”(referat poświęcony dziejom Istrii i Dalmacji we włoskich badaniach historycznych XIX i XX wieku) 12-13/10/2016.
• Udział w panelu ekspertów na inaugurację VIII Zjazdu Geopolityków Polskich (Zabrze, 3/12/2016: „Geopolityczne następstwa procesów demograficznych”).
• Ogólnopolska konferencja dedykowana pamięci prof. Józefa A. Gierowskiego w 10 rocznicę Jego śmierci: „Ab Occidentereferunt… „Zachód” doby nowożytnej w badaniach historyków polskich”, referat „Dzieje włoskich państw epoki nowożytnej (XVI-XVIII w.) w badaniach historyków polskich (Instytut Historii UJ, 24-25/11/2015).

Pozostałe konferencje naukowe:

• Udział z referatem w XXIV Congressodell’AssociazioneInternazionale dei Professorid’Italiano „Scienza, arte e letteratura: lingue, narrazioni, cultureche si incrociano” w ramach: AreaTematica 8: Viaggiare, scoprire, conoscere. Partire per descrivere: ilviaggioscientificonellaletteratura, nelgiornalismo e nellearti”; referat w j. włoskim pt. „Il mondodella fine del Cinquecento secondo Giovanni Botero”; obrady w formie zdalnej; organizator: Uniwersytet w Genewie (Szwajcaria), obrady przeniesione z 2020 r. na 28-30.06.2021,
• Udział z referatem w IX Międzynarodowej Konferencji Naukowej „Na pograniczach kultur i narodów. Swoi-Obcy-Inni”; referat w j. polskim pt. „Włosko-słowiańskie pogranicze kulturowe: Istria i Dalmacja między pamięcią przeszłości a wyzwaniami współczesności”; obrady w formie hybrydowej; organizator: Uczelnia Państwowa im. Jana Grodka w Sanoku (we współpracy z Akademią Pedagogiki Specjalnej im. Marii Grzegorzewskiej i pod patronatem Komitetu Nauk Pedagogicznych PAN), Sanok, 16-18.09.2021.
• Włoski Instytut Kultury w Krakowie oraz Uniwersytet Pedagogiczny w Krakowie (6/05/2019); Międzynarodowa Konferencja Naukowa „Europa, narody i nacjonalizmy XIX i XX wieku / Europa, nazioni e nazionalismi nei secoli XIX e XX”; referat „Prezentacja projektu wydawniczego – publikacji książki autorstwa prof. Alessandro Campiego „Machiavelli sullecongiure”, 25/10/2019 (Uniwersytet Pedagogiczny, Uniwersytet Rzeszowski, Włoski Instytut Kultury).
• Zjazd Italianistów oraz międzynarodowa konferencja naukowa: “Sperimentareedesprimerel’italianità”, referat: „Trafederalismo, secessionismo e moviemnto di caratterenazionale. L’evoluzione dei programmi politici della Lega Nord dal 1989 al 2019” (6-9/12/2019; Zakład Italianistyki Uniwersytetu Łódzkiego, Stowarzyszenie Italianistów Polskich).
• „Ruchy separatystyczne we współczesnym świecie”; referat pt.: „Pomiędzy pamięcią przeszłości a realiami współczesności: separatyzm wenecki” (UMCS, Wydział Politologii, Zakład Ruchów Politycznych, Lublin (9-10/05/2018).
• „Post-globalizacja ? Nacjonalizm, regionalizm i separatyzm a demokracja we współczesnym świecie”; referat pt. „Tradycje państw regionalnych a współczesne włoskie nurty separatystyczne: Movimento Neoborbonico (Akademia Ignatianum w Krakowie, Instytut Nauk o Polityce i Administracji, Katedra Socjologii Polityki, Kraków (22-23/05/2018).
• Międzynarodowy Kongres AIPI,; referat pt.: „I lager tedeschi e sovietici della Seconda Guerra Mondiale nelle lettere e memorie di intellettuali polacchi pubblicate in Italia negli anni 1944-1946: il caso di Gustaw Morcinek e di Józef Czapski”; Associazione Professori d’Italiano; Universita` per Stranieri di Siena (5-8/09/2018).
• IV Kongres Politologii, referat pt.: „Włoskie partie i ruchy polityczne w okresie przemian (1989-2018); organizator: Polskie Towarzystwo Nauk Politycznych (PTNP).
• Uniwersytet Marii Curie Skłodowskiej (UMCS), Lublin (18-20/09/2018). Konferencja naukowa: „Włochy-Polska 1919-2019. 100 lat włosko-polskich stosunków dyplomatycznych”; referat pt. „Polska i państwa włoskie od XVI wieku do epoki Risorgimenta”.

Recenzje zagranicznych rozpraw doktorskich:

• Dottorato di ricerca in innovazione e gestione delle risorse pubbliche. Governo e Relazioni Internazionali, Università degli Studi Molise, XXXIII ciclo, Settore disciplinare SPS/06. Autor rozprawy: Francesco Fusco. Promotor: Prof. Matteo Luigi Napolitano. Koordynator: Prof. Giovanni Cerchia (20.02.2021)

Recenzje artykułów naukowych dla:

• „Ethos” (kwartalnik publikowany przez Wydział Filozofii Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego),
• „Horyzonty Polityki” (kwartalnik publikowany przez Akademię Ignatianum w Krakowie),
• „Przegląd Sejmowy” (dwumiesięcznik publikowany przez Kancelarię Sejmu),
• „Storiadello Sport. Rivist di StudiContemporanei” (dwumiesięcznik).

Działalność popularyzatorska w nauce:

• Wykłady na temat historii i polityki Włoch w programie internetowym „Podróż bez paszportu” (dostępy na youtube.com)
  Udział w programach mediów publicznych nadawanych w j. włoskim: Radio Rai 1; Rainews 24 (Włochy); Radio televisione della Svizzera Italiana (Szwajcaria); TV Koper/Capodistria (Słowenia)